난초과
Orchidaceae
분류 : 피자식물문 >백합강 > 난초목 > 난초과
피자식물문 (Angiospermae)
단자엽식물강 (Monocotyledoneae)
미종자목 (Microspermae)
난초과 (Orchidaceae)
다양한 형태의 여러해살이풀로, 잎은 홑잎이고 꽃은 안팎으로 두 송이가 늘어서며 씨방은 아래에 붙어 있다. 열대 지방이 원산지이며 전 세계에 450속(屬) 15,000종(種)이 있다. 우리나라에는 보춘화, 개불알꽃, 석곡, 풍란, 천마 따위의 60여 종이 분포한다. 과명은 Orchidaceae이다.
============================================================================================================================
석곡 (Dendrobium moniliforme (L.) Sw.)
난초과는 속씨식물 중 가장 큰 식물군이다. 5개 아과로 나뉘며, 약 850속, 22,000여 종을 포함한다. 세계 각지에 널리 분포하지만 특히 안개가 많은 열대권 산지에 많이 분포한다. 원예상 중요한 것이 많으며, 속간 잡종(자연, 인공 모두)도 적지 않다. 종자식물 중에서도 가장 번성한 과의 하나로 생각되고 있는데, 속 중에는 그 분류가 어려운 것이 많다.
1,000종 이상이 주로 아시아의 열대에 분포하는 석곡속(Dendrobium), 전 세계의 열대·아열대에 분포하는 콩짜개란속(Bulbophyllum), 아메리카 대륙의 열대에서 자라는 플레우로탈리스속에 포함된다. 여러해살이풀로서 열대에서는 착생란, 온대에서는 자생란이 많다.
꽃은 바깥쪽 꽃받침조각이 3개이고 안쪽 꽃잎도 3개인데, 그중 1개는 보통 크며 순판으로 변형되어 있다. 수술과 암술이 붙어서 술 기등을 형성하며, 꽃가루는 1-8개의 꽃가루덩이를 형성한다. 씨방은 하위로 1개의 방을 가지는데, 익으면 3개의 모서리가 있는 삭과 또는 꼬투리가 되며, 그 안에는 가루 같은 수많은 작은 씨가 만들어진다.
분류
난초과 분류는 매우 유동적이며, 새로운 연구가 계속되고 있다. 2009년의 APG III 분류 체계는 난초과를 현재, 아스파라거스목으로 분류하고 있다.
5개의 아과를 인정하고 있다. APG 분류 체계에 의한 분지도는 아래와 같다. 원문 - 한국어 워키백과 /
야쿠시마란아과: 2개 속, 16종 - 서남아시아 복주머니란아과: 5개 속, 130종 - 전세계 온대 지역, 그리고 열대 아메리카 및 열대 아시아 Monandrae 바닐라아과: 15개 속, 180종 - 습윤 열대 및 아열대 지역, 북아메리카 동부 석곡아과: 500여 속 이상, 최소 20,000여 종 또는 그 이상 - 전세계적 분포 난아과: 208개 속, 3,630종 - 전세계적 분포
풍란 (Neofinetia falcata (Thunb. ex Murray) Hu)
============================================================================================================================
국내서식 난초과(Orchidaceae) 43속 바로가기
감자난초속 (Oreorchis) 3종
개미난초속 (Myrmechis) 1종
개제비난속 (Coeloglossum) 2종
거미난속 (Taeniophyllum) 1종
금자란속 (Gastrochilus) 2종
나도풍란속 (Aerides) 1종
나리난초속 (Liparis) 8종
난초속 (Orchis) 5종
닭의난초속 (Epipactis) 5종
무엽란속 (Lecanorchis) 2종
방울난초속 (Habenaria) 7종
방울새난속 (Pogonia) 3종
백운란속 (Vexillabium) 1종
병아리난초속 (Amitostigma) 1종
보춘화속 (Cymbidium) 6종
복주머니란속 (Cypripedium) 14종
비비추난초속 (Tipularia) 1종
비자란속 (Thrixspermum) 1종
사철란속 (Goodyera) 6종
산호란속 (Corallorhiza) 1종
새우난초속 (Calanthe) 5종
석곡속 (Dendrobium) 1종
쌍잎난초속 (Listera) 2종
씨눈난초속 (Herminium) 2종
애기천마속 (Hetaeria) 1종
약난초속 (Cremastra) 2종
영아리난초속 (Nervilia) 1종
유령란속 (Epipogium) 1종
으름난초속 (Galeola) 1종
은대난초속 (Cephalanthera) 5종
이삭단엽란속 (Microstylis) 1종
자란속 (Bletilla) 1종
잠자리난초속 (Tulotis) 2종
제비난속 (Platanthera) 8종
주름제비란속 (Gymnadenia) 5종
지네발란속 (Sarcanthus) 1종
차걸이란속 (Oberonia) 1종
천마속 (Gastrodia) 3종
콩짜개란속 (Bulbophyllum) 2종
타래난초속 (Spiranthes) 2종
풍란속 (Neofinetia) 1종
풍선난초속 (Calypso) 1종
홍산무엽란속 (Neottia) 3종
============================================================================================================================
한국서식(재배)난초과(Orchidaceae) 43속의 종 바로가기
-------------------------------------------------------------
감자난초속 (Oreorchis) 3종
감자난초 (Oreorchis patens (Lindl.) Lindl.)
두잎감자난초 (Oreorchis coreana Finet)
한라감자난초 (Oreorchis hallasanensis Y.N.Lee &K.S.Lee)
감자난초 (Oreorchis patens (Lindl.) Lindl.)
-------------------------------------------------------------
개미난초속 (Myrmechis) 1종
개미난초 (Myrmechis japonica (Rchb.f.) Rolfe)
개미난초 (Myrmechis japonica (Rchb.f.) Rolfe)
-------------------------------------------------------------
개제비난속 (Coeloglossum) 2종
개제비난 (Coeloglossum viride var. bracteatum (Willd.) Rich.)
포태제비난 (Coeloglossum coreanum (Nakai) Schltr.)
개제비난 (Coeloglossum viride var. bracteatum (Willd.) Rich.)
-------------------------------------------------------------
거미난초속 (Taeniophyllum) 1종
거미난 (Taeniophyllum glandulosum Blume)
거미란 (Taeniophyllum glandulosum Blume)
-------------------------------------------------------------
금자란속 (Gastrochilus) 2종
금자란 (Saccolabium matsuran Makino)
탐라난 (Saccolabium japonicus Makino)
금자란 (Saccolabium matsuran Makino)
-------------------------------------------------------------
나도풍란속 (Aerides) 1종
나도풍란 (Aerides japonicum Rchb.f.)
나도풍란 (Aerides japonicum Rchb.f.)
-------------------------------------------------------------
나리난초속 (Liparis) 8종
나나벌이난초 (Liparis krameri Franch. &Sav.)
나리난초 (Liparis makinoana Schlech.)
옥잠난초 (Liparis kumokiri F.Maek.)
유명난초 (Liparis fujisanensis F.Maek.)
참나리난초 (Liparis koreana (Nakai) Nakai)
키다리난초 (Liparis japonica (Miq.) Maxim.)
한라옥잠난초 (Liparis auriculata Blume ex Miq.)
흑난초 (Liparis nervosa (Thunb.) Lindl.)
참나리난초 (Liparis koreana (Nakai) Nakai)
-------------------------------------------------------------
난초속 (Orchis) 5종
나도제비란 (Orchis cyclochila (Franch. &Sav.) Maxim.)
나비난초 (Orchis graminifolia (Rchb.f.) T.Tang &F.T.Wang)
너도제비란 (Orchis jooiokiana Makino)
손바닥나비난초 (Orchis aristata Fisch. ex Lindl.)
흰나도제비란 (Orchis cyclochila for. leucantha Hort)
나도제비란 (Orchis cyclochila (Franch. &Sav.) Maxim.)
-------------------------------------------------------------
닭의난초속 (Epipactis) 5종
닭의난초 (Epipactis thunbergii A.Gray)
부전란 (Epipactis puzenensis T.H.Chung)
임계청닭의난초 (Epipactis papillosa var. imkoeensis Y.N.Lee &K.S.Lee)
청닭의난초 (Epipactis papillosa Franch. &Sav.)
흰닭의난초 (Epipactis albiflora T.H.Chung)
닭의난초 (Epipactis thunbergii A.Gray)
-------------------------------------------------------------
무엽란속 (Lecanorchis) 2종
무엽란 (Lecanorchis japonica Blume)
제주무엽란 (Lecanorchis kiusiana Tuyama)
무엽란 (Lecanorchis japonica Blume)
-------------------------------------------------------------
방울난초속 (Habenaria) 7종
개잠자리난초 (Habenaria cruciformis Ohwi)
민잠자리난초 (Habenaria linearifolia for. integrilova Ohwi)
방울난초 (Habenaria flagellifera (Maxim.) Makino)
잠자리난초 (Habenaria linearifolia Maxim. for. linearifolia)
제주방울란 (Habenaria chejuensis Y.Lee &K.Lee)
해오라비난초 (Habenaria radiata (Thunb. ex Murray) Spreng.)
애기방울난초 (학명: Habenaria iyoensis Ohwi) - 미기록종
해오라비난초 (Habenaria radiata (Thunb. ex Murray) Spreng.)
-------------------------------------------------------------
방울새난속 (Pogonia) 3종
방울새란 (Pogonia minor (Makino) Makino)
큰방울새란 (Pogonia japonica Rchb.f.)
흰큰방울새란 (Pogonia japonica for. albiflora Y.N.Lee)
흰큰방울새란 (Pogonia japonica for. albiflora Y.N.Lee)
-------------------------------------------------------------
백운난속 (Vexillabium) 1종
백운란 (Vexillabium yakushimensis (Yamam.) F.Maek.)
백운란 (Vexillabium yakushimensis (Yamam.) F.Maek.)
-------------------------------------------------------------
병아리난초속 (Amitostigma) 1종
병아리난초 (Amitostigma gracilis (Blume) Schltr.)
-------------------------------------------------------------
보춘화속 (Cymbidium) 6종
녹화죽백란 (Cymbidium lancifolium var. aspidistrifolium (Fukuy.) S.S.Ying)
대흥란 (Cymbidium macrorrhizum Lindl.)
보춘화 (Cymbidium goeringii (Rchb.f.) Rchb.f.)
소란 (Cymbidium ensifolium (L.) Sw.)
죽백란 (Cymbidium lancifolium Hook.)
한란 (Cymbidium kanran Makino)
보춘화 (Cymbidium goeringii (Rchb.f.) Rchb.f.)
-------------------------------------------------------------
복주머니란속 (Cypripedium) 14종
겨자복주머니란 (Cypripedium sinapoides Y.N.Lee)
광릉요강꽃 (Cypripedium japonicum Thunb. ex Murray)
노랑복주머니란 (Cypripedium calceolus L.)
레분복주머니란 (Cypripedium macranthum var. rebunense (Kudo) Miyabe &Kudo)
미색복주머니 (Cypripedium neoparviflorum Y.N.Lee)
복주머니란 (Cypripedium macranthum Sw.)
분홍털복주머니란 (Cypripedium guttatum for. punicum Y.N.Lee)
양머리복주머니란 (Cypripedium agnicapitatum Y.N.Lee)
왕복주머니란 (Cypripedium macranthum var. hoteiatsumorianum Sadovski)
자주복주머니란 (Cypripedium morinanthum Y.N.Lee)
장미빛복주머니란 (Cypripedium roseum Y.N.Lee)
털복주머니란 (Cypripedium guttatum var. koreanum Nakai)
흰복주머니란 (Cypripedium macranthum for. albiflorum (Makino) Ohwi)
흰털복주머니란 (Cypripedium guttatum for. albiflorum Y.N.Lee)
-------------------------------------------------------------
미기록종
얼치기복주머니란 (Cypripedium x ventricosum)
산서복주머니란 (Cypripedium shanxiense S.C. Chen)
황금복주머니란 ( 가칭 )
광릉요강꽃 (Cypripedium japonicum Thunb. ex Murray)
-------------------------------------------------------------
비비추난초속 (Tipularia) 1종
비비추난초 (Tipularia japonica Matsum.)
비비추난초 (Tipularia japonica Matsum.)
-------------------------------------------------------------
비자란속 (Thrixspermum) 1종
비자란 (Sarcochilus japonicus (Rchb.f.) Miq.)
비자란 (Sarcochilus japonicus (Rchb.f.) Miq.)
-------------------------------------------------------------
사철난속 (Goodyera) 6종
붉은사철란 (Goodyera macrantha Maxim.)
사철란 (Goodyera schlechtendaliana Rchb.f.)
섬사철란 (Goodyera maximowicziana Makino)
애기사철란 (Goodyera repens (L.) R.Br.)
청사철란 (Goodyera schlechtendaliana for. similis (Blume) Makino)
털사철란 (Goodyera velutina Maxim. ex Regel)
사철란 (Goodyera schlechtendaliana Rchb.f.)
-------------------------------------------------------------
산호란속 (Corallorhiza) 1종
산호란 (Corallorhiza trifida Chatelain)
산호란 (Corallorhiza trifida Chatelain)
-------------------------------------------------------------
새우난초속 (Calanthe) 5종
금새우난초 (Calanthe discolor f. sieboldii (Decne.) Ohwi)
새우난초 (Calanthe discolor Lindl.)
섬새우난초 (Calanthe coreana Nakai)
신안새우난초 (Calanthe aristulifera Rchb.f.)
여름새우난초 (Calanthe reflexa Maxim.)
새우난초 (Calanthe discolor Lindl.)
-------------------------------------------------------------
석곡속 (Dendrobium) 1종
석곡 (Dendrobium moniliforme (L.) Sw.)
석곡 (Dendrobium moniliforme (L.) Sw.)
-------------------------------------------------------------
쌍잎난초속 (Listera) 2종
쌍잎난초 (Listera pinetorum Lindl.)
털쌍잎난초 (Listera nipponica Makino)
쌍잎난초 (Listera pinetorum Lindl.)
-------------------------------------------------------------
씨눈난초속 (Herminium) 2종
나도씨눈란 (Herminium monorchis (L.) R.A.Br)
씨눈난초 (Herminium lanceum var. longicrure (C.Wright) Hara)
씨눈난초 (Herminium lanceum var. longicrure (C.Wright) Hara)
-------------------------------------------------------------
애기천마속 (Hetaeria) 1종
애기천마 (Hetaeria sikokiana (Makino &F.Maek.) Tuyama)
애기천마 (Hetaeria sikokiana (Makino &F.Maek.) Tuyama)
-------------------------------------------------------------
약난초속 (Cremastra) 2종
두잎약난초 (Cremastra unguiculata (Finet) Finet)
약난초 (Cremastra variabilis (Blume) Nakai ex Shibata)
약난초 (Cremastra variabilis (Blume) Nakai ex Shibata)
-------------------------------------------------------------
영아리난초속 (Nervilia) 1종
영아리난초 (Nervilia nipponica Makin)
영아리난초 (Nervilia nipponica Makin)
-------------------------------------------------------------
유령난속 (Epipogium) 1종
유령란 (Epipogium aphyllum (F.W.Schmidt) Sw.)
유령란 (Epipogium aphyllum (F.W.Schmidt) Sw.)
-------------------------------------------------------------
으름난초속 (Galeola) 1종
으름난초 (Galeola septentrionalis Rchb.f.)
으름난초 (Galeola septentrionalis Rchb.f.)
-------------------------------------------------------------
은대난초속 (Cephalanthera) 5종
금난초 (Cephalanthera falcata (Thunb. ex A.Murray) Blume)
꼬마은난초 (Cephalanthera erecta var. subaphylla (Miyabe &Kudo) Ohwi)
김의난초 (Cephalanthera longifolia (L.) Fritsch )
민은난초 (Cephalanthera erecta var. oblanceolata N. Pearce &P.J. Cribb.)
은난초 (Cephalanthera erecta (Thunb. ex Murray) Blume)
은대난초 (Cephalanthera longibracteata Blume)
은대난초 (Cephalanthera longibracteata Blume)
-------------------------------------------------------------
이삭단엽란속 (Microstylis) 1종
이삭단엽란 (Microstylis monophyllos (L.) Lindl.)
이삭단엽란 (Microstylis monophyllos (L.) Lindl.)
-------------------------------------------------------------
자란속 (Bletilla) 1종
자란 (Bletilla striata (Thunb. ex Murray) Rchb.f.)
자란 (Bletilla striata (Thunb. ex Murray) Rchb.f.)
-------------------------------------------------------------
잠자리난초속 (Tulotis) 2종
나도잠자리란 (Tulotis ussuriensis (Regel &Maack) Hara)
넓은잎잠자리란 (Tulotis asiatica Hara)
넓은잎잠자리란 (Tulotis asiatica Hara)
-------------------------------------------------------------
제비난속 (Platanthera) 8종
갈매기난초 (Platanthera japonica (Thunb. ex Murray) Lindl.)
구름제비란 (Platanthera ophrydioides F.Schmidt)
산제비란 (Platanthera mandarinorum var. brachycentron (Franch. &Sav.) Koidz. ex Ohwi)
애기제비란 (Platanthera mandarinorum var. maximowicziana (Schltr.) Ohwi)
제비난초 (Platanthera freynii Kraenzl.)
큰제비란 (Platanthera sachalinensis F.Schmidt)
한라잠자리난 (Platanthera minor (Miq.) Rchb.f.)
흰제비란 (Platanthera hologlottis Maxim.)
흰제비란 (Platanthera hologlottis Maxim.)
-------------------------------------------------------------
주름제비난속 (Gymnadenia) 5종
구름병아리난초 (Gymnadenia cucullata (L.) Rich.)
손바닥난초 (Gymnadenia conopsea (L.) R.A.Br)
점박이구름병아리난초 (Gymnadenia cucullata var. variegata Y.N.Lee)
주름제비란 (Gymnadenia camtschatica (Cham.) Miyabe &Kudo)
흰손바닥난초 (Gymnadenia conopsea for. albiflora Y.N.Lee)
주름제비란 (Gymnadenia camtschatica (Cham.) Miyabe &Kudo)
-------------------------------------------------------------
지네발난속 (Sarcanthus) 1종
지네발란 (Sarcanthus scolopendrifolius Makino)
지네발란 (Sarcanthus scolopendrifolius Makino)
-------------------------------------------------------------
차걸이란속 (Oberonia) 1종
차걸이란 (Oberonia japonica (Maxim.) Makino)
차걸이란 (Oberonia japonica (Maxim.) Makino)
-------------------------------------------------------------
천마속 (Gastrodia) 3종
천마 (Gastrodia elata Blume)
푸른천마 (Gastrodia elata for. viridis (Makino) Makino)
한라천마 (Gastrodia verrucosa Blume)
천마 (Gastrodia elata Blume)
-------------------------------------------------------------
콩짜개란속 (Bulbophyllum) 2종
콩짜개란 (Bulbophyllum drymoglossum Maxim. ex Okub.)
혹난초 (Bulbophyllum inconspicuum Maxim.)
콩짜개란 (Bulbophyllum drymoglossum Maxim. ex Okub.)
-------------------------------------------------------------
타래난초속 (Spiranthes) 2종
타래난초 (Spiranthes sinensis (Pers.) Ames)
흰타래난초 (Spiranthes sinensis for. albiflora Y.N.Lee)
타래난초 (Spiranthes sinensis (Pers.) Ames)
-------------------------------------------------------------
풍난속 (Neofinetia) 1종
풍란 (Neofinetia falcata (Thunb. ex Murray) Hu)
풍란 (Neofinetia falcata (Thunb. ex Murray) Hu)
-------------------------------------------------------------
풍선난초속 (Calypso) 1종
풍선난초 (Calypso bulbosa (L.) Rchb.f.)
풍선난초 (Calypso bulbosa (L.) Rchb.f.)
-------------------------------------------------------------
홍산무엽란속 (Neottia) 3종
새둥지란 (Neottia nidus-avis var. manshurica Kom. )
애기무엽란 (Neottia asiatica Ohwi)
한라새둥지란 (Neottia hypocastanoptica Y.N.Lee)
애기무엽란 (Neottia asiatica Ohwi)
나도풍란 (Aerides japonicum Rchb.f.)
-------------------------------------------------------------
사진출처
floma /http://floma.kr/xe/
야생화클럽 / http://wildflower.kr/xe/
인디카 / http://www.indica.or.kr/xe/
블로그 whitebirch /http://blog.daum.net/charikei
자란 (Bletilla striata (Thunb. ex Murray) Rchb.f.)
|
============================================================================================================================
바로가기
난초 [ 蘭草, orchid ] | 식물도감(植物圖鑑) 2011.01.04 09:36
부생식물 | 식물도감(植物圖鑑)
착생란 | 식물도감(植物圖鑑)
난초의 분갈이 | 식물도감(植物圖鑑)
大韓民國 植物目錄 2. (4,903種중 651. 굴거리나무과 - 1317. 때죽나무과) | 식물도감(植物圖鑑)
'花卉.園藝.植物.田園 > 식물도감(植物圖鑑)' 카테고리의 다른 글
방울난초속 (0) | 2012.11.28 |
---|---|
개잠자리난초 (0) | 2012.11.28 |
강아지풀속 (Setaria) (0) | 2012.11.27 |
방패꽃 (0) | 2012.11.27 |
미국물칭개 (0) | 2012.11.27 |